Co grozi za nieprzyjęcie wewnętrznej procedury zgłoszeń lub działania odwetowe

Przepisy ustawy o ochronie sygnalistów zobowiązują m.in. podmioty prawnego, na rzecz którego według stanu na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku wykonuje pracę zarobkową co najmniej 50 osób, do przyjęcia procedury zgłoszeń wewnętrznych. Co więcej, fakt nieprzyjęcia właściwej procedury zgłoszeń, przepisy „obwarowują” konkretną sankcją.
Zgodnie z przepisami ustawy osoba, która będąc odpowiedzialna za ustanowienie procedury zgłoszeń wewnętrznych, wbrew przepisom ustawy procedury tej nie ustanawia lub ustanawia ją z istotnym naruszeniem wynikających z ustawy wymogów, podlega karze grzywny.
Surowsze sankcje mogą grozić za podejmowanie działań odwetowych przeciwko sygnaliście. Osoba, która podejmuje działania odwetowe wobec:
-
sygnalisty,
-
osoby pomagającej w dokonaniu zgłoszenia lub
-
osoby powiązanej z sygnalistą,
– podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2, a jeżeli działania mają charakter uporczywy – nawet karze pozbawienia wolności do lat 3.
Tabela. Katalog sankcji za działania niezgodnie z przepisami ustawy o sygnalistach
Działania sprzeczne z przepisami ustawy o ochronie sygnalistów |
Osoba podlegająca odpowiedzialności |
Katalog sankcji ustawowych |
Uniemożliwianie lub utrudnianie dokonania zgłoszenia |
Osoba, która chcąc, aby inna osoba nie dokonała zgłoszenia, uniemożliwia jej to lub istotnie utrudnia |
grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku (w razie stosowania przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu – kara pozbawienia wolności do lat 3) |
Podejmowanie działań odwetowych |
Osoba, która podejmuje działania odwetowe wobec sygnalisty, osoby pomagającej w dokonaniu zgłoszenia lub osoby powiązanej z sygnalistą |
grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 (w razie, gdy działania miały charakter uporczywy – kara pozbawienia wolności do lat 3) |
Ujawnienie tożsamości sygnalisty lub powiązanej z nią osoby |
Osoba, która ujawnia tożsamość sygnalisty, osoby pomagającej w dokonaniu zgłoszenia lub osoby powiązanej z sygnalistą |
grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku |
Zgłoszenie lub ujawnienie publiczne mimo świadomości braku istniejącego naruszenia prawa |
Osoba, która dokonuje zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, wiedząc, że do naruszenia prawa nie doszło |
grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 |
Naruszenie obowiązku ustanowienia procedury zgłoszeń wewnętrznych |
Osoba, która będąc odpowiedzialną za ustanowienie procedury zgłoszeń wewnętrznych, wbrew przepisom ustawy procedury tej nie ustanawia lub ustanawia ją z istotnym naruszeniem wynikających z ustawy wymogów |
grzywna |
Podstawa prawna:
- art. 54-59 ustawy z 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (Dz.U. z 2024 r. poz. 928).